Historycznie Żelechowa zaistniała jako nieduża wieś położona na północ od Szczecina. Swój rozwój zawdzięcza powstaniu w dolnej, nadodrzańskiej części wsi kilku wielkich zakładów przemysłowych. Ich prężny rozwój doprowadził do wzniesienia zabudowy robotniczej wzdłuż ulic: Ludowej i Dębogórskiej, które utworzyły nową główną arterię komunikacyjną Żelechowej.
W 1159 roku biskup Adalbert (Wojciech) potwierdził darowiznę księcia Racibora I dla klasztoru premonstratensów z miejscowości Grobe. Potwierdzenie zawierało nadanie dóbr i danin m.in. z położonej niedaleko Szczecina wsi Żelechowa “villa una Zelechoa”. W 1168 roku kolejny biskup pomorski: Konrad I udzielił klasztorowi ponownego potwierdzenia dóbr. W 1224 roku księżna Mirosława i jej syn Barnim I zamieniają wieś Żelechową wraz z osadą Tepliną na wieś Grewentin na wyspie Uznam. W ten sposób Żelechowa stała się posiadłością książęcą.
11 września 1700 roku wydano królewskie orzeczenie, w którym stwierdzono, że odbudowa starego młyna w Stołczynie Zachodnim, jest nieopłacalna. Zaproponowano zatem budowę nowego młyna ze środków wsi: Drzetowo i Żelechowa. 25 kwietnia 1707 roku na polach Żelechowej, na wzniesieniu przy dzisiejszej ul. Hożej 1, wytyczono plac budowy. Dziś jest w tym miejscu szkolne boisko sportowe. Projekt młyna opracował dyrektor budowlany Darstein. Budowa przeżywała do 1777 roku liczne trudności, aż nie pojawił się cieśla Makus (Mohns), który właśnie stawiał nowy młyn w Bolinku i pomógł w dokończeniu prac przy żelechowskim młynie.
W 1822 roku ustalono nowe granice pomiędzy polami Warszewa i Żelechowej. W 1827 roku we wsi zamieszkuje: 8 gospodarzy, 8 zagrodników i 14 chałupników. Jest tu szkoła oraz kuźnia. W tym samym roku obszar o powierzchni 33 mórg przechodzi administracyjnie z terenu gminy Żelechowa pod domenę Niebuszewa. Obecnie na tym terenie znajduje się Park Brodowski. W roku 1852 rozpoczęła się budowa trasy do Polic - obecnych ulic: Obotryckiej i Bogumińskiej. Jednakże początkowo szosa ta była wybrukowana tylko po jednej stronie, drugą stanowiła zwykła droga letnia. Po obu stronach drogi wytyczono głębokie rowy, które po skanalizowaniu dzielnicy zasypano. Komunikację Żelechowej ze Szczecinem zapewniały także małe statki, kursujące co 2 godziny oraz - uruchomione w późniejszym czasie - połączenia autobusowe i kolejowe. W 1862 roku na Żelechową składa się 86 domów mieszkalnych, 19 fabryk i 75 zabudowań gospodarczych. W 1879 roku we wsi zliczono 618 podatników. Funkcjonowało tu kilka dużych zakładów przemysłowych: Dampfmühlen Aktien Geselschaft, Die Stettiner Walzmühle, Die Stettiner Portland Zementfabrik, Neue Mühle, fabryka tłuszczów (czyli dawna fabryka Richtera), 2 cegielnie, 1 wapiennik oraz kilka mniejszych zakładów przemysłowych. Na taki rozwój wpłynął fakt, że w podszczecińskim Grabowie ograniczano budownictwo jedynie do drewnianych, lekkich obiektów – co miało związek z sąsiedztwem twierdzy. Podobne zakazy nie obejmowały już Żelechowej, której nadodrzańskie tereny nadawały się do lokowania większych i trwalszych budowli. Od 1 maja 1899 roku na ulicach pojawiły się latarnie gazowe. W następstwie wybudowania przez przedsiębiorcę z Bremy zakładu gazowniczego i elektrowni. Jedynie ul. Dębogórska miała od początku oświetlenie elektryczne. W tym samym roku włączono Żelechową do komunikacji kolejowej na trasie Szczecin - Jasienica. 15 października 1939 roku Żelechowa licząca 9075 mieszkańców została włączona w granice miasta Szczecina, jako jedna z jego północnych dzielnic. W czasie ostatniej wojny naloty bombowe całkowicie zniszczyły przemysłową część. Legły w gruzach słynne na Pomorzu zakłady opiekuńcze dla dzieci oraz znany szczeciński ośrodek kultury - pałac Tilebeinów. Po przejęciu dzielnicy w 1945 roku władze polskie rozpoczęły systematyczne odgruzowywanie dzielnicy i oczyszczanie ciągów komunikacyjnych. Z dawnych zakładów ocalała jedynie mocno uszkodzona olejarnia przy ul. Dębogórskiej. Uruchomiono mniejsze ocalałe warsztaty rzemieślnicze, a także piekarnię przy ul. Robotniczej. Po wojnie kształt dzielnicy bardzo się zmienił. To na skutek bombardowań i zniszczenia całej starej zabudowy przy ul. Komuny Paryskiej oraz ul. Rugiańskiej przerwana została fizyczna ciągłość dzielnicy Drzetowo z jej północnym osiedlem Drzetowem Górnym (Ober Bredow) - leżącym pomiędzy ulicami Bandurskiego, Cienistą i Obotrycką. Osiedle to wchłonęła Żelechowa, której granicę z Drzetowem stanowiła wschodnia granica cmentarza drzetowskiego - obecnego Parku Brodowskiego. Podobnie sytuacja przedstawia się w nadodrzańskich partiach dzielnicy. Dawna granica Żelechowej przebiegała przy ul. Głowickiej. Ulice Konarskiego, Blizińskiego i Kołobrzeska należały już do Drzetowa, ale po usunięciu gruzów budynków granicę tę przesunięto do wiaduktu przy ul. Lubeckiego. Północna granica dzielnicy zaczynała się na południe od ul. Ziemowita w Golęcinie. Obecnie nazwa Golęcino rozciąga się na prawie całą ulicę Dębogórską i Widuchowską, ze względu na brak fizycznej ciągłości zabudowy tych ulic z Żelechową. Obecnie Żelechowa stanowi bardzo zróżnicowany fragment Szczecina. Przy Parku Brodowskim znajduje się urokliwa willowa część dzielnicy, która oddziela osiedla bloków przy ul. Thugutta i Kormoranów od zabudowy starej wsi położonej przy skarpie odrzańskiej. Z dawnej zabudowy pozostały jedynie przerzedzone kamienice z zachowanym w całości kwartałem przy ul. Studziennej i Żelaznej.
Żródło: http://encyklopedia.szczecin.pl